Nhà thờ – Cô nhi viện – Lò bánh mỳ

Khu phế tích nhà thờ Pháp và khu Trại cô nhi viện, tại độ cao 800m so với mặt nước biển và được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1932.

Để có được thông tin cung cấp đến du khách chân thực nhất, VQG Ba Vì chúng tôi đã tìm gặp được cụ Nguyễn Văn An năm nay đã gần 90 tuổi ( cụ sinh năm 1932), cụ là người Mường ở xóm 2, thôn Nghe, xã Vân hoà, huyện Ba Vì, Tp Hà Nội, nguyên là trại viên của Trại “Cô nhi viện” thời đó.

Cụ An kể lại: Trại “Cô nhi viện” bề ngoài là một tổ chức từ thiện, nhân đạo, thu nạp những trẻ em từ 5 đến 15 tuổi ở ngoài xã hội để nuôi dưỡng, nhưng thực chất đây là nơi tuyển lựa, đào tạo những lớp người phục vụ cho guồng máy tay sai của thực dân Pháp lâu dài. Trại do một cố đạo người Italia có tên Việt Nam là “Cố Kim”. Ông ta rất thông thạo tiếng Việt, là người quản lý, điều hành chính của Trại, đồng thời cũng là “Quan năm” của Pháp và một cố đạo người Pháp tên là Micare, phụ tá và trợ lý cho “Cố Kim” khi vắng mặt.

Trại “Cô nhi viện” có hàng chục hạng mục công trình, được thiết kế, xây dựng khá qui mô và bền vững bằng loại đá hộc, đá mảnh xếp chồng lên nhau, ngoài bắt mạch Cimen tạo thành bức tường khá kiên cố. Nơi đây là nơi nuôi dưỡng và đạo tạo cho gần 400 trẻ em sinh sống.

Đã qua gần 1 thế kỷ, hiện nay tất cả các công trình của Trại chỉ còn là phế tích, duy nhất còn lại ngôi nhà thờ đạo Thiên chúa tương đối nguyên vẹn về hình dáng và cấu trúc. Đối diện ngôi nhà thờ Đạo là khu nhà ở của các trẻ, bao gồm 02 dãy nhà kính kiên cố, với những chiếc bếp lò đặc trưng của kiến trúc cổ thời Pháp.